همان طوری که قلب انسان تحت شرایطی مثل؛ فشار عصبی ، چربی زیاد، عدم تحرک و...

ممکنه ایست کند و به حیات طبیعی انسان پایان دهد ، عقل بشر هم تحت عواملی مثل :

هوای نفس ممنکه ایست عقلی پیدا کند و به حیات انسانی و معنوی او پایان دهد.

با اینکه وجه تمایز انسان و حیوان همین عقل است و از آن بالاتر تمام احکام الهی در صورتی

واجب می شود که انسان دارای عقل باشد و اگر از عقل درست حسابی برخوردار نباشد و به

اصطلاح فقهی«سفیه» باشد، هیچ یک از احکام بر او واجب نیست .

 عقل نظری که موتور محرکه تمام تحقیقات علمی است، معمولا نمی خوابد ؛چون قوه فهمیدن  او

بیدار و فعال است و مرتب کار علمی و فنی می کند و هر روز یک نتیجه علمی و صنعتی را به بشر

تحویل می دهد .اما عقل عملی که زیر بنای تمام فضائل اخلاقی و رفتارانسانی است ، اگر زمانی 

ایست کرد باید انسان عزا بگیرد و مقام او از حیوان هم پست تر می شود.لذا ناله حضرت علی علیه السلام

از خوابیدن و ایست آن بلند است و می فرماید:

  «نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ سُبَاتِ‌ الْعَقْل‌»1

«سبات» یعنی تعطیلی. «یوم السبت»به شنبه می گویند؛زیرا روز تعطیل و آرامش است.

متاسفانه عده زیادی از انسانها از دیر باز این عقل عملی آنها ایست کرده و در ردیف حیوانات بلکه بدتر

از آنها قرار گرفته اند.

در هیچ جای جهان دو حیوان هم جنس با هم جمع نمی شود ولی در فرهنگ منحط غرب این کار زشت دارد

عادی  و قانونی می شود و آن را از آثار دموکراسی می دانند و این کار و کار های مشابه را به سراسر

دنیا بخصوص مسلمانان ترویچ می دهند و بعضی هم در کمال بی عقلی این فرهنگ را پذیرفته و موجه

می دانند که نمونه آن در عرصه های مختلف زندگی زیاد است که نشانه  ایست عقلی آن گروه و جامعه است.

 تعبیر عامیانه : «عقل که نباشد جان در عذاب است» اشاره به این قسمت از عقل دارد.

تنها راه نجات، شکوفایی و بیداری آن فقط پناه بردن به فرهنگ اسلام ناب است که امام حسین

علیه السلام پیش از هزار و اندی سال قبل با صدای بلند فرمود:

«لا یکمل العقل إلا باتباع الحق عقل کامل نمی شود مگر با پیروی از حق»2 .

یعنی عقلی که خیر دنیا و آخرت را با هم حساب و کتاب می کند و راه های میان بر و ساده را برای

عاقبت به خیری انتخاب و عمل می کند.

1-. نهج‌البلاغه، خطبه ی 224.

2-کلمات امام  ح 235